Help! Kan ik ook zo'n positieve Mindset krijgen?

Persoonlijke ontwikkeling voor jongeren

 

Je hoort en leest er vast weleens over. Of je ziet blije en positieve filmpjes van celebrities op Insta voor wie alles bijna vanzelf lijkt te gaan. Ze jubelen over positieve mindset en the Law of Attraction. En het lijkt het wel of je vrienden een veel leuker leven hebben dan jij. Terwijl je doorscrollt voel je een steek van jaloezie en vraag je je af wat het is dat zij anders doen, waardoor ze zo positief in het leven staan en alles makkelijker gaat. Wat is hun geheim? Allereerst is het belangrijk om te beseffen dat iedereen zich weleens volkomen slecht voelt. Je bent niet de enige. Dat lijkt alleen maar zo omdat weinigen echt open zijn over hun onzekerheden en twijfels. En wat je op social media ziet en leest is geen reëele afspiegeling van het dagelijks leven. Zeker bekende mensen hebben een bepaald imago hoog te houden. Hoewel laatst een bekende DJ op de radio vertelde dat hij lijdt aan depressies. Praten jullie in je vriendenkring over persoonlijke  problemen? Er rust helaas vaak een taboe op. Veel jongeren die kampen met stoornissen of een gevoel van 'niet goed genoeg zijn', stoppen deze zorgen weg of ze vluchten in verslavingen. De meesten proberen het zelf op te lossen. Bedenk goed, je kunt altijd om hulp vragen en het zal je verbazen hoe graag mensen elkaar willen helpen! Maak het bespreekbaar! En misschien dat jij met je openheid anderen wel inspireert om ook iets te delen, want iedereen heeft wel wat toch? 

Verschil tussen een 'vaste' en 'groei' mindset (Carol Dweck)

Het is geen kwestie van ‘positief of negatief zijn’. We zijn mensen en hebben beide kanten in ons. Als je de hele tijd positief en blij probeert te zijn, en daarmee je echte gevoelens onderdrukt, dan komt die boosheid en dat verdriet er op een ander moment wel uit, en heftig ook. Ken je die strandbal die je onder water probeert te houden? Als je hem loslaat dan schiet hij het water uit. Nou zo werkt het ongeveer ook met emoties die je onderdrukt.

 

Voor wie graag zelf aan de slag gaat met persoonlijke ontwikkeling: je zou kunnen beginnen met het onderzoeken van je mindset. Dit is eigenlijk een moeilijk woord voor je overtuigingen, alles wat je gelooft, jouw persoonlijke mentale programma. Deze vaak belemmerende overtuigingen zijn al in je vroege jeugdjaren ontstaan door wat je meegemaakt hebt. Hoe en wat je denkt heeft invloed op je leven. Voordat ik dieper inga op wat je er zélf aan kan doen, kijk ik eerst eens naar het verschil tussen de verschillende mindsets. De Amerikaanse psychologe Carol Dweck heeft onderzoek gedaan naar mindset en ontdekte dat mensen hoofdzakelijk in twee groepen in te delen zijn. Er zijn mensen met een vaste mindset en mensen met een groei mindset. Ze heeft gekeken naar de relatie tussen 'motivatie en prestatie'. Complimenten blijken belangrijk te zijn voor je motivatie, maar niet alle complimenten zijn ook echt positief!  Alleen de specifieke complimenten dragen bij aan een groei mindset. Overlaadden je ouders  je met goedbedoelde complimenten over hoe goed, slim en sportief je wel niet was? “Wat ben je toch knap” en “wat ben je slim” zijn opmerkingen die niet zo goed zijn voor de juiste mindset. Het zorgt ervoor dat je 'iets' bent, als een feit. Daarmee wordt een vaste mindset gecreëerd. Zo van: hij is slim en zij is sportief, weer een ander is creatief. Dat soort labels. Zulke complimenten dragen bij aan een vaste mindset. Het kan behoorlijk wat druk op je leggen ook want je moet die verwachtingen wel waarmaken natuurlijk. Wat als ik het niet goed doe deze keer? Veel faalangst komt hieruit voort. Als je wél specifieke, gerichte complimenten hebt gehad zoals: “ik kan wel zien dat je erg je best doet” en “wat moedig van je om die vraag te stellen in de klas” en “wat aardig van je om dat meisje te helpen” dan heb je geleerd dat je eigen actie invloed heeft op een positief resultaat. Ook het stellen van vragen moedigt aan tot ontwikkeling van de groei mindset.

Richt je energie op wat je kan beïnvloeden!

 

Hoe zit het bij jou?

Ben je iemand die snel opgeeft, ongeduldig is, twijfelt, lusteloos, koppig, onzeker, angstig, afhankelijk en snel afgeleid? Maak je je druk over dingen die je niet kan veranderen of dingen die er niet toe doen?  Stel je onrealistische doelen? Oordeel je vaak negatief over anderen en jezelf? Grote kans dat je lijdt aan een vaste mindset.

 

Of ben je over het algemeen flexibel, geduldig, gemotiveerd, gefocust, onafhankelijk, vol zelfvertrouwen en een doorzetter? Richt je je energie op zaken die je wel kan beïnvloeden, ben je gedisciplineerd en ontspannen meestal? Kan je met ‘aardige ogen’ naar jezelf en anderen kijken? Zonder oordeel? Jij fietst vrij makkelijk door het leven met je groei mindset. 

Bewust worden van je gedachten

Wees niet bevreesd, de overgrote meerderheid van mensen heeft een vaste mindset. Als iedereen een groei mindset zou hebben dan zou de wereld er heel anders uitzien. En we hebben allemaal onze schaduwkanten, iedereen kent gevoelens van angst, boosheid en verdriet. Maar wat doen die mensen met een groei mindset dan anders?

 

Zij laten zich niet leiden door hun gedachten, dat is het verschil. Ze zijn meer in het moment. Hoe verander je dit dan? Het begint allemaal met bewustzijn. Besef, je mindset heeft zich door de jaren ontwikkeld tot wat het nu is. Opvoeding, onderwijs en aangeboren aanleg bepalen waar je nu staat. Sommige mensen zijn van nature nou eenmaal iets luchtiger of vrolijker dan anderen, voor hen gaat het wat makkelijker. Het zijn juist de tobbers en de diepzinnige romantische zielen onder ons die de lat zo hoog leggen. Zie het als een kans om te groeien. De belangrijkste eerste stap is bewust worden van wat er in jou leeft en vanaf nu niet meer zo streng zijn voor jezelf. Probeer een beetje afstand te nemen en lach gewoon om die idiote gedachten; het zijn maar gedachten! Pas als je ze gaat geloven wordt het realiteit. Het leven dat je op dit moment leidt en de persoon die je bent geworden zijn het resultaat van je gedachten en keuzes. Waarom doe je soms níet wat je wél zou willen doen? Het zijn de belemmerende gedachten die je tegenhouden. Door bewust te worden van je manier van denken kan je je mindset herprogrammeren. 

Verhaaldenken en actiedenken

Er zijn eigenlijk twee soorten denken, verhaaldenken en actiedenken. Als je in verhalen denkt dan gaat het over dingen uit het verleden of over plannen voor de toekomst. Je wordt er soms verdrietig of angstig van en er spelen vaak oordelen en verzet mee. Er is vaak 'een probleem', je denkt iets te moeten veranderen of oplossen. Het speelt zich allemaal in je hoofd af. Over het algemeen is er iets dat je wilt hebben, verbeteren of controleren en je bedenkt manieren die je zouden moeten helpen. Alleen doen ze dat niet. Sterker nog, het 'probleem' wordt alleen maar erger.

 

Het actiedenken daarentegen, is denken in het hier en nu. Jij bent de waarnemer van wat er NU gebeurt en voelt je verbonden met je gevoel. Je loopt door het bos en ruikt de verse geur van dennenappels en hoort de vogeltjes fluiten. Dat maakt je blij. Je denkt nog steeds na, maar het is meer mijmeren. Je voelt je energiek, van iedere stap die je zet ben je bewust. Je weet ook wel dat niet alles perfect is, en voelt verdriet als daar reden voor is. Je denkt, je voelt en je doet. Je leeft. Het hoeft niet te veranderen, je voelt je lichter in je hoofd, alles is goed zoals het is. En als je dankbaar en blij bent gebeurt er heel veel in je lichaam. Je bloeddruk daalt evenals de aanmaak van cortisol (stresshormoon). Kortom, je ontspant en die positieve fysieke staat van zijn heeft ook weer invloed op je mentale systeem. Het is dus belangrijk dat je steeds schakelt naar het lichaam, naar je gevoel. Wat leeft er in jou? Hoe zit het met je ademhaling? Ben je ontspannen of juist gespannen? Zijn je schouders opgetrokken of kan je ze ontspannen loslaten? Kan je misschien iets bedenken van jezelf waar je trots op bent? En als je dat niet kan, misschien zijn er dingen waar je dankbaar voor bent. Hiermee breng je jezelf in een andere staat van bewustzijn. Nou is dit natuurlijk niet iets wat van de een op de andere dag meteen lukt. Het kost tijd. Je mag lief zijn voor jezelf.

 

Verhaaldenken / Fixed mindset

Veroordelen / vijandige ogen / kritiek

Onwetend

Gemakzuchtige fouten

Ongeïnteresseerd

Sleur

Consumeren

 

Actiedenken / Groeimindset

Nieuwsgierig

Acceptatie / aardige ogen

Goede fouten om van te leren

Zelfkennis

Zelfdiscipline

Investeren

Met aardige ogen naar jezelf kijken

Zodra je je niet meer identificeert met alles wat je denkt over jezelf (“ik ben te dik, dom, lelijk, langzaam, angstig, onzeker, gevoelig) kan je op een nieuwe manier naar jezelf gaan kijken. Met aardige ogen naar jezelf en je ‘fouten’ kijken. Zo ontwikkel je zelfvertrouwen en zelfkennis en zal je steeds realistischer doelen stellen. Als je deze vervolgens haalt dan heb je de eerste stap gezet in je groei mindset. Dankzij je doorzettingsvermogen en focus -jouw unieke kwaliteiten- heb je een reden om trots te zijn op jezelf. Zodra je jezelf weer met anderen vergelijkt in je hoofd, is het tijd om in te grijpen: 'ik ben goed zoals ik ben' of 'ik ben gewoon mezelf'; dat soort affirmaties.

 

Het klinkt misschien gek omdat we het over mindset hebben, maar het doen van fysieke oefeningen en ademhaling helpen je ook om uit het verhaaldenken te stappen. Door met een oefening bezig te zijn is je aandacht uit je hoofd, in het hier en nu. Yoga of welke sport is daarom ook een effectieve manier om te werken aan een andere mindset. Maar soms gaat het goed, soms gaat het slecht. Soms weet je het even niet, soms weet je het wel. En controle heb je sowieso niet, controle is een grote illusie. 

 

Voor de momenten dat het tegenzit: geduld… juist wanneer het moeilijk gaat. Zeg tegen jezelf: “ik doe dit op mijn eigen tempo en mijn manier”. Acceptatie van je niet zo leuke kanten is misschien wel het moeilijkste dat er is. Besef dat elke schaduwkant in jezelf ook een kwaliteit meedraagt, die zich nog kan ontwikkelen. Je hebt je hele leven de tijd om te leren en fouten maken mag! 

 

Boeken over dit onderwerp:

Carol Dweck – Mindset, verander je manier van denken om je doelen te behalen

Sean Covey – Zeven eigenschappen die jou succesvol maken

Jackie Reardon & Hans Dekkers – Mindset (mentale gids voor sport) 

Wassili Zafiris - Geluk is deprimerend